Chào anh em, sau bài trước, nhiều bạn yêu cầu mình đào sâu vụ “Phân khúc ngon không? Đủ lớn không? Nguồn lực đủ build không?”. Ok, hôm nay mình phân tích kỹ hơn, bám sát mấy câu hỏi này luôn!
Có ba yếu tố chính bạn cần phân tích kỹ trước khi làm. Đó là:
Có CƠ HỘI không (thị trường tiềm năng, nhu cầu thật, vào là có lợi thế gì đó)
Có THƠM không (còn biên độ lợi nhuận, đủ độ lớn/ tốc độ phát triển cao hoặc tăng trưởng tốt, tương lai đi được dài)
Có HỢP không (nguồn lực có sẵn hoặc tích hợp nguồn lực)
1. Có cơ hội không?
Có cơ hội nghĩa là thị trường còn tiềm năng, có nhu cầu thật. Lúc này độ nóng của thị trường là có, nhu cầu cao mà ít đối thủ đáp ứng. Nói chung nhu cầu càng mãnh liền thì khả năng thành công càng cao.
Ví dụ 1: Thị trường về AI và Automation đang nóng. Doanh nghiệp bắt đầu muốn áp dụng AI và Automation để tăng hiệu suất làm việc, giảm chi phí nhân sự. Bên ABC nào đó làm con AI Chatbot, tư vấn khách hàng 24/7 qua livechat và tổng đài với kiến thức và khả năng như chuyên gia => doanh nghiệp dùng giảm 80% chi phí nhân sự, x2 tăng hiệu suất chốt deal.
Ví dụ 2: Thị trường quét mã chuyển khoản đang phát triển nóng. Người dùng muốn dùng tài khoản ngân hàng để nhận thanh toán, đỡ tốn chi phí hơn dùng qua trung gian (VNPay, Momo…) nhưng lại gặp vấn đề không tự động hoá xác nhận thanh toán được… SePay đi ký hợp tác từng ngân hàng, mở API, giải quyết bài toán trên.
2. Có thơm không?
Thơm ở đây nghĩa là biên độ lợi nhuận của ngành còn tốt. Hoặc ngànhcó tốt độ phát triển nhanh (tiềm năng). Ngành có tương lai đi dài chứ không phải trend rồi tắt.
Ví dụ 1: Biên độ lợi nhuận của ngành giáo dục thường cao hơn các ngành khác (lợi nhuận ròng có thể 30%), nhưng ngành bán lẻ có thể thấp hơn nhiều. Nguyên tắt đơn giản là ngành cạnh tranh càng cao thì biên độ lợi nhuận càng giảm.
Ví dụ 2: Xưa có trend mì cay 7 cấp độ, và đúng là trend một thời giờ không thấy nữa.
Ví dụ 3: Trà sữa là đế chế, không còn là trend nữa vì đã chứng minh bằng việc bán rất tốt.
Ví dụ 4: AI thật sự có tiềm năng và tương lai rất lớn, và thị trường con ngon lắm!
Ví dụ 5: SePay: Đi theo thanh toán A2A, thị trường chuyển khoản đang lên, ngân hàng áp đảo ví điện tử – anh em tự kết luận thơm hay không!”
3 .Có hợp không?
Hợp ở đây là phù hợp với nguồn lực của bạn. Vì khả năng mình luôn có hạn. Đôi lúc thị trường đang ngon nhưng muốn vào cần… 50 tỏi mới có thể vào… thì khó lắm. Như vậy, nguồn lực là những gì bạn đang có, ví dụ:
Tiền bạc
Mối quan hệ
Đội ngũ nhân sự
Nhiều yếu tố có sẵn khác của bạn
Vậy nếu thiếu nguồn lực thì sao? Thì xem thử có đi TÍCH HỢP nguồn lực được không (gọi vốn, tìm người có khả năng làm chung…) => Người Việt mình hơi kém chỗ này.
Ví dụ 1: Startup A làm phần mềm ABC, team có 5 người, số tiền ban đầu có 600 triệu… nhưng sản phẩm ước tính tốn đến 1 năm mới ra mắt và có doanh thu… chạy 6 tháng hết xiền…
Ví dụ 2: Anh B là kỹ sư lập trình. Muốn làm phần mềm về tư vấn luật bằng AI, nhưng không có nhiều xiền, cũng không hiểu nhiều về Luật. Anh ấy dùng chiêu tích hợp nguồn lực bằng cách gọi thêm một anh Luật sư và một anh nhiều tiền (shark) vào làm founder, chia cổ phần… ba anh cùng làm ra phần mềm thành công vang dội.
Anh em comment cho ký kiến nhé. Đây là chuỗi bài viết mà mình hứa sẽ chia sẻ. Mình còn nợ anh em 6 bài nữa! Sẽ tiếp tục viết nếu anh em ủng hộ.
Có một giai đoạn trong đời, khi những giấc mơ còn dang dở và cuộc sống đòi hỏi ta phải không ngừng tiến lên, ta cần hơn cả một tình yêu lãng mạn. Ta cần một mối quan hệ không phải là gánh nặng, mà là động lực.
Ở tuổi mà mọi thứ đều là thử thách – từ sự nghiệp, gia đình, bản thân – một người đồng hành đúng nghĩa không chỉ mang đến cảm xúc ngọt ngào mà còn giúp ta không lạc đường giữa những áp lực chồng chất. Người ấy không bắt bạn thay đổi, nhưng chính sự hiện diện của họ khiến bạn muốn trở nên tốt hơn mỗi ngày.
Nhưng nếu yêu sai người, bạn không chỉ mất đi thời gian, mà còn đánh mất chính mình.
Có những mối quan hệ tưởng là tình yêu, nhưng lại là một vòng lặp của tổn thương và cạn kiệt năng lượng. Một tình yêu không giúp bạn tiến lên, không khiến bạn tự tin hơn, mà chỉ kéo bạn vào những lo lắng, dằn vặt và mệt mỏi – đó không phải là tình yêu mà bạn cần ở tuổi này.
Tình yêu ở tuổi phấn đấu không cần quá hào nhoáng.
Nó không cần những lời hứa xa hoa hay những khoảnh khắc lung linh như phim ảnh. Đó chỉ đơn giản là một người chân thành lắng nghe khi bạn nói về ước mơ, luôn tin tưởng vào bạn, và sẵn sàng đi cùng bạn trên chặng đường phía trước. Là người biết nhắc bạn nghỉ ngơi khi thấy bạn kiệt sức, nhưng cũng đủ thẳng thắn để nhắc bạn tập trung khi thấy bạn sao nhãng mục tiêu. Là người không để bạn một mình đối diện với áp lực cuộc sống, mà sẵn sàng cùng chia sẻ, cùng chịu đựng, cùng bước tiếp.
Tôi từng nghĩ tình yêu chỉ cần cảm xúc là đủ. Nhưng rồi tôi nhận ra, ở một thời điểm quan trọng trong đời, cảm xúc thôi chưa bao giờ là tất cả. Tình yêu đúng nghĩa không chỉ làm tim rung động, mà còn làm tâm trí bình yên. Không chỉ khiến bạn hạnh phúc trong khoảnh khắc, mà còn giúp bạn vững vàng trong cả hành trình dài phía trước.
Mong bạn tìm được một người như thế.
Người không khiến bạn mệt mỏi, mà khiến bạn an tâm.
Người không bắt bạn thay đổi, mà khiến bạn muốn trở thành phiên bản tốt nhất của chính mình.
Người không phải là nơi để trốn tránh khó khăn, mà là động lực để bạn dũng cảm đối mặt với thử thách.
Hãy nhớ rằng, yêu một người không phải để làm mình nhỏ bé, mà để cả hai cùng lớn lên.
Ở tuổi cần phấn đấu, đừng yêu một người khiến bạn kiệt sức. Hãy yêu người khiến bạn có đủ sức mạnh để tiến về phía trước.
Màu đen tuyền (#000000) thường được sử dụng trong thiết kế để tạo yếu tố tương phản và nổi bật. Tuy nhiên, nghiên cứu và kinh nghiệm của các nhà thiết kế cho thấy rằng việc sử dụng màu đen tuyền có thể gây ra những hậu quả tiêu cực đối với cả nhận thức và chức năng của thiết kế.
Căng mắt và dễ chịu Màu đen tuyền tạo ra độ tương phản quá mạnh với hầu hết các màu khác, đặc biệt là màu trắng (#FFFFFF). Điều này dẫn đến mỏi mắt nhanh chóng khi xem trong thời gian dài. Các nghiên cứu cho thấy độ tương phản cao như vậy có thể gây khó chịu và căng thẳng thị lực của người dùng.
Nhận thức tâm lý Màu đen thuần khiết gắn liền với những cảm xúc tiêu cực, chẳng hạn như sợ hãi, lo lắng và buồn bã. Điều này có thể tạo ra những liên tưởng không mong muốn cho người dùng, đặc biệt nếu màu đen được sử dụng với số lượng lớn.
Khả năng đọc văn bản Văn bản màu trắng trên nền đen tuyền có thể trông quá sáng và chói, gây khó đọc. Đồng thời, văn bản màu đen trên nền trắng có thể quá tương phản và gây mỏi mắt.
Khả năng tương thích màu sắc Màu đen thuần khiết có thể xung đột với một số màu khác, đặc biệt là những màu sáng và bão hòa. Điều này có thể tạo ra xung đột về mặt thị giác và làm giảm sự hài hòa của thiết kế.
Thông thường lập trình viên (coder) sẽ mắc kẹt trong 1 vấn đề rất lâu đơn giản vì họ muốn tự giải quyết vấn đề đó. Suy nghĩ càng lâu sẽ càng dẫn đến có những thiên kiến (bias) vào vấn đề mà không có cái nhìn khách quan dễ đến không tìm ra hướng giải quyết.
Sau 30 phút thay vì tìm sự giúp đỡ bên ngoài, đơn giản là take-a-break sau đó quay lại có thể sẽ có giải quyết được ngay.
Khi nói đến coding (hoặc bất cứ thứ gì liên quan đến nó), có một quy tắc mà tôi tin tưởng hết lòng. Đó là Quy tắc Ba mươi phút.
Quy tắc là nếu bất cứ ai bị mắc kẹt trên một cái gì đó hơn 30 phút, họ nên yêu cầu sự giúp đỡ. Bằng cách yêu cầu trợ giúp sau 30 phút, nó giải quyết những điều sau:
Thông thường, chúng ta bị mắc kẹt vì điều gì đó mà chúng ta không biết, khiến chúng ta không thể tiến hành bất kể kỹ năng hay trí thông minh.
Để chúng ta không cảm thấy thất vọng vì bị mắc kẹt vào một vấn đề quá lâu.
Đôi khi chỉ cần hình thành câu hỏi để hỏi cho phép chúng ta tự trả lời vấn đề.
Từ quan điểm kinh doanh, giảm chi phí bởi vì thay vì hàng giờ hoặc hàng ngày hoặc hàng tuần bị mắc kẹt, chúng tôi sẽ tiếp tục sau 30 phút.
Câu hỏi thường gặp
Tôi nhờ ai giúp đỡ?
Bất cứ ai bạn có thể. Đồng nghiệp và cộng sự là điều bình thường. Nếu họ không có câu trả lời, các diễn đàn, nhóm thảo luận trực tuyến hoặc các phương tiện truyền thông xã hội nói chung rất hữu ích. Đây là use case nguyên thủy của Stack Overflow.
Điều gì sẽ xảy ra nếu không ai có thể cho tôi một câu trả lời?
Sau cùng bạn đã có một thách thức thực sự. Giải quyết các vấn đề khó khăn là một phần công việc của chúng ta.
Mọi người không nên tự tìm hiểu mọi thứ sao?
Thường thì điều đó là không thể. Nhiều năm trước, tôi đã từng dành vài ngày để cố gắng tìm ra cách đóng gói một thứ gì đó để triển khai. Cuối cùng, khi tôi đủ can đảm để yêu cầu sự giúp đỡ, tôi biết rằng các chi tiết quan trọng về môi trường của chúng ta không có trong wiki của nhóm mà được viết tay trong sổ tay của quản trị viên hệ thống. Mặc dù đó là một kịch bản điên rồ được thừa nhận, nhưng nó chứng tỏ rằng cho đến khi tôi yêu cầu, tôi sẽ không bao giờ có thể hoàn thành nhiệm vụ được giao.
Nếu tôi yêu cầu sự giúp đỡ trong ba mươi phút, tôi sẽ không phải trải qua nhiều thất vọng như vậy. Tôi sẽ không lãng phí vài ngày làm việc.
Tôi đã phải tìm ra mọi thứ một mình, người khác thì không?
Tôi đã nghe lập luận này trước đây và nó làm tôi thất vọng.
Chúng ta nên thể hiện lòng trắc ẩn đối với người khác. Tại sao chúng ta lại muốn người khác phải chịu sự thất vọng giống như chúng ta?
Chúng ta không nên lặp lại những sai lầm trong quá khứ.
Điều gì sẽ xảy ra nếu ai đó hỏi tôi một câu hỏi và tôi không biết câu trả lời
Lịch sự thừa nhận bạn không biết câu trả lời. Nhẹ nhàng hướng người đó đến những người khác có thể giúp họ hoặc đến các phương pháp trợ giúp trực tuyến.
Điều gì sẽ xảy ra nếu ai đó đặt câu hỏi cho tôi và tôi quá bận để trả lời chúng?
Nhẹ nhàng hướng dẫn người đó đến những người khác có thể giúp họ hoặc các phương pháp trợ giúp trực tuyến. Hoặc gợi ý một thời gian mà bạn sẽ có thời gian để trả lời các câu hỏi của họ.
Bài viết hay và nói đúng những gì mình được biết và cho rằng là đúng đắn về Đam mê nên mình post để “keep” lại.
Nhiều người trong chúng ta tin vào một thứ phép màu gọi là “đam mê”. Chúng ta thường nói rằng: “Giá mà tôi tìm được đam mê của mình thì chắc tôi sẽ hạnh phúc lắm!”
Đúng là đam mê có thật, và sức mạnh lẫn cảm xúc mà đam mê mang lại rất mạnh mẽ. Nhưng hầu hết mọi người lại có những niềm tin và suy nghĩ sai lầm trong việc tìm kiếm đam mê.
Bài viết này sẽ đem đến cho chúng ta những “sự thật mà không phải ai cũng biết” về đam mê, để từ đó giúp bạn biết cách làm thế nào tìm được đam mê cho riêng mình.
Sự thật thứ nhất: Đam mê đến từ thành công
Tất cả cảm xúc của chúng ta luôn tồn tại vì một lý do tốt đẹp nào đó. Chúng ta cảm thấy đói để đảm bảo rằng chúng ta không bị chết đói. Chúng ta cảm thấy no để đảm bảo rằng chúng ta không bị bội thực mà chết. Và chúng ta cảm thấy đam mê để đảm bảo một điều rằng: Chúng ta sẽ luôn luôn tập trung sự nỗ lực của mình về những điều mà sẽ đền đáp, tưởng thưởng cho ta nhiều nhất.
Hãy tưởng tượng bạn bắt đầu tham gia và một lớp học khiêu vũ. Bạn cảm thấy nó rất dễ dàng. Bạn nhận ra rằng mình đang tiếp thụ, phát triển tốt và học nhanh hơn một cách rất nhanh chóng so với những người xung quanh. Bạn cảm thấy ngày càng phấn khích. Sự phấn khích đang ngày càng tăng mà bạn cảm thấy đó chính là đam mê của bạn, và sự đam mê đó làm cho bạn muốn quay trở lại lớp để được học nhiều hơn, thậm chí bạn còn muốn dành thêm thời gian ngoài lớp để có thể cải thiện nhiều hơn các kỹ năng, và bạn còn tìm tòi để kết hợp, tận dụng các điểm mạnh của mình hơn nữa.
Kẻ thù của đam mê là chính là sự thất vọng. Nếu bạn cứ liên tục phải vật lộn với một cái gì đó, bạn sẽ không bao giờ đam mê nó. Bạn tìm cách để né tránh nó, đảm bảo một điều rằng bạn sẽ không bao giờ cải thiện được nó.
Hầu hết mọi người thì ngược lại. Họ nghĩ rằng việc đầu tiên cần phải làm đó chính là khám phá niềm đam mê của mình trước, và việc đó sẽ khiến cho mình trở nên xuất xắc và thành công. Nhưng thực ra, việc bạn trở nên xuất sắc sẽ đến trước việc tìm ra đam mê. Hãy theo đuổi sự ưu tú, thành công sẽ theo đuổi bạn.
Sự thật số 2: Tuổi thơ lại chính là nơi đam mê bị dập tắt
Về mặt lý thuyết, thời thơ ấu là một cơ hội tuyệt vời để có thể thử tất cả mọi thứ, mỗi thứ một ít, đi tìm tài năng, và cả đam mê của mình.
Nhưng nếu được như thế thì bạn thực sự may mắn đấy! Bởi một cách nào đó, thực trạng hệ thống giáo dục và xã hội hiện tại được xếp chồng lên nhau như để “đè chết” đam mê của bạn.
Giả sử nếu bạn đam mê nghệ thuật? Nhưng từ khi còn nhỏ, niềm đam mê ấy bị tổn thương bởi những hậu quả bị gây ra bởi xã hội và môi trường xung quanh. Cha me nói với bạn rằng: “Sẽ rất khó khăn nếu con kiếm sống từ việc vẽ vời”, hoặc “Người anh/em họ của con đang làm rất tốt trong lĩnh vực kỹ thuật. Tại sao con không được như anh ấy/em ấy?”, hoặc tệ hơn là “Con tính “cạp đất mà ăn” với cái nghề bác sĩ thú y đó à?”… Và thế là, bạn gạt niềm đam mê của mình sang một bên, và để cho nó chết dần.
Về việc đi học cũng vậy, trong hàng tỉ người, rõ ràng là không phải ai cũng có thể xuất xắc các môn học tại trường. Điều gì sẽ xảy ra nếu kỹ năng thực sự của bạn nằm ở việc diễn thuyết, ở những điệu nhảy, hay ở việc trở thành một nhà bình luận games trên Youtube? Tất cả những điều đó thậm chí còn không nằm trong giáo án của trường học. Nên cũng không quá khó hiểu nếu đam mê của bạn bị lãng quên, bởi bạn đang bận phải chạy theo những thành tích, bằng cấp, những lớp học thêm… mà trường lớp và gia đình gán cho bạn.
Và cứ thế, hầu hết mọi người lớn lên với ý nghĩ “mình không có bất kì đam mê gì”.
Đó là lý do trong suốt quá trình Career Coaching, tôi thường hay hỏi Coachee của tôi rằng: “Khi còn nhỏ, bạn đã ước mơ sẽ làm gì khi lớn lên?”, bởi tôi tin rằng đây là một câu hỏi hữu ích để gợi nhắc lại những điều bạn đã bỏ quên theo năm tháng bởi những áp lực trong cuộc sống. Hãy dành cho mình chút thời gian yên tĩnh bởi vì bạn sắp sửa đi ngược về cái thời mà trí tưởng tượng của bạn còn đầy ắp sự phong phú và dựng lên nhiều hình ảnh về chính bản thân mình khi làm nên những điều lớn lao và kỳ diệu. Đó có phải là những gì mà bạn đã từng nói với người khác là bạn muốn trở thành hoặc muốn đạt được? Bạn đã từng thích làm điều gì? Bạn đã từng thích đi đâu? Bạn đã từng mong muốn được tạo ra giá trị gì cho thế giới này, cho những người xung quanh?
Hãy thử cân nhắc đến những đam mê khi còn bé của mình. Hiện tại, bạn có đang tập tành thực hiện những ước mơ của mình, song song với công việc đang làm không? Nếu không, vì sao? Bạn có cảm thấy hứng thú và yêu thích những thứ tương tự như bạn thích lúc bé không?
Sự thật số 3: Bạn hoàn toàn có thể tạo ra đam mê
Sự thật này này giúp cho chúng ta nhận thấy một điều, đó là hầu hết những người thành công trong cuộc sống không chọn đam mê giống như chọn một cuốn sách có sẵn trên kệ sách.
Trên thực tế, rất nhiều người thành công trên thế giới không học đại học, và không có bằng đại học (Tôi muốn nhấn mạnh là không học đại học, và không có bằng đại học. Vì không có bất kì ai thành công mà không cần phải học cả. Chỉ là họ học bằng nhiều cách khác nhau). Không phải bởi vì họ ngu ngốc – mà vì họ tìm thấy các lĩnh vực khác, các ý tưởng khác… mà khi làm nó, theo đuổi nó, họ có thể phát triển được các kĩ năng mà nền giáo dục đã không giúp họ làm được việc đó.
Hay nói một cách khác hơn, họ chủ động tạo ra đam mê cho chính mình.
Dưới đây là một số lựa chọn/một số cách mà bạn có thể tham khảo để tìm ra đam mê cho chính mình.
Lựa chọn thứ nhất: Tạo ra một cái gì đó
Khi bạn tạo ra một cái gì đó mới, nghĩa là bạn đang sáng tạo ra đam mê của mình.
Bạn có thể thiết kế đồ handmade mang phong cách riêng của bạn; hoặc là viết truyện, viết sách, viết blog; hoặc là tạo một tài khoản nào đó (Fanpage, Twitter, Youtube…) để chia sẻ một kiến thức, kỹ năng mà bạn có, nấu ăn, làm bánh chẳng hạn…
Những khám phá mới, một cách tương đối, rất ít khi bị đôi co, giành giật. Bằng cách sáng tạo ra cái chưa từng có, bạn có thể trở nên ngày càng đặc biệt.
Có một điều quan trọng mà bạn phải chú ý, và điều này tuân theo #Sự thật thứ 1: Đam mê đến từ thành công. Thế nên, nếu tài khoản của bạn chỉ vỏn vẹn có vài người theo dõi sau một năm, chắc chắn rằng bạn sẽ chẳng tài nào yêu thích chuyện này được. Nhưng nếu con số ấy là 5 triệu, hẳn bạn đã dẹp công việc hiện tại của mình từ lâu rồi chứ nhỉ! Nếu bạn đi làm và chỉ kiếm được có vài triệu sau 2 – 3 năm, có thể bạn sẽ không còn đủ đam mê nó để tìm tòi, học hỏi, phát triển lên nữa. Bạn phải đạt được kết quả, đạt được thành công để nuôi dưỡng đam mê của mình.
Chỉ có một số ít người dám thử một cái gì đó mới, và đạt được những kết quả to lớn. Và bạn hoàn toàn có thể là một trong số họ, chỉ cần bạn dám bước đi bước đầu tiên.
Bạn sẽ thấy mô thức này gần như được thể hiện qua hầu hết tất cả các nhân vật nổi tiếng và vĩ đại trong lịch sử. Một sinh viên tên như Mark Zukerberg sẽ không bao giờ có được một Facebook thành công như hiện tại nếu như ngày đó, Mark không bắt đầu bước đi bước đầu tiên bằng cách học cách xây dựng một trang web mới lạ với những ý tưởng sơ khai của mình. Và điều này đã tạo nên sự khác biệt, bởi chính ngay cả những lập trình viên giỏi hơn anh cũng chẳng được dăm ba lần dám thử. Và thế là một thí nghiệm nhỏ sơ khai ban đầu đã trở thành mạng xã hội nổi tiếng nhất nhì thế giới – Facebook.
Lựa chọn thứ 2: Dẫn đầu một xu hướng mới
Một lĩnh vực càng được hình thành kiên cố và lâu đời thì sẽ càng khó để ta dấn thân tranh đấu. Hàng triệu nguời đã ở đó trước bạn, và nếu không chứng tỏ được sự vượt trội của bản thân, niềm đam mê của bạn dành cho lĩnh vực ấy cũng theo đó mà thuyên giảm. Đâu đó luôn tồn tại những giới hạn, nơi mà tất cả mọi nguời đều buông xuôi. Nhưng đâu đó vẫn luôn hiện hữu những khả năng, những cơ hội dù bình thường nhất, nhỏ nhất nhưng vẫn có thể để lại những kết quả to lớn nếu bạn biết nắm bắt và tận dụng nó.
Lui về năm 2005, bạn chỉ mới chỉ là 1 đứa nhóc chập chững “cho ra lò” những videos trên Youtube. Bạn tiếp tục bước đi và sự phát triển khơi dậy trong bạn niềm hứng khởi. Bạn đã đam mê công cụ mới toanh và vô giá này trước lúc cả thế giới nhận ra Youtube là “một món hời” với 4 tỷ lượt xem mỗi ngày.
Thật ra đó đâu phải là điều quá to tát. Ngoài kia có nhiều Youtubers nổi tiếng, thành công và họ đều bắt đầu từ một điểm giống nhau: họ đều đi trước những nguời khác. Và trường hợp này cũng tương tự với những blogger đầu tiên, những rapper, những nhà thiết kế games đầu tiên…
Nếu bạn có thể tìm ra thứ gì đó còn sơ khai nhưng đang có xu hướng phát triển và nỗ lực để thành thạo trong lĩnh vực ấy, bạn sẽ thấy thành công đến cực kỳ dễ dàng, thậm chí là mất luôn cả sự công bằng trong đường đua cạnh tranh này, vì bạn là nguời xuất phát trước. Và cũng từ ấy, đam mê trong bạn chính thức được khơi nguồn.
Lựa chọn 3: Kết hợp những điểm mạnh mà bạn có
Vấn đề là hầu hết chúng ta khó có thể thành công nếu chỉ giỏi duy nhất một kĩ năng nào đó. Nhưng chúng ta có thể tạo nên sự khác biệt nếu biết cách kết hợp nhiều kĩ năng với nhau theo cách của riêng mình.
Giả sử bạn là một họa sĩ có khả năng chỉ dừng ở mức khá, nhưng lại có khả năng hài hước tương đối. Có thể bạn sẽ khó lòng đạt đến đỉnh cao của nghệ thuật, và bạn cũng chẳng thể biến cái gọi là “tính khôi hài” trong mình thành một lĩnh vực để chuyên sâu.Nhưng nếu biết cách kết hợp, biết đâu bạn có thể trở thành một họa sĩ truyện tranh tuyệt vời.
Hoặc lấy ví dụ một sinh viên kinh tế với khả năng trung bình.Nhưng khi anh ta biết cách kết hợp kĩ năng lập trình với kỹ năng bán hang kha khá của mình, anh sẽ là ông chủ của những ai chỉ biết sử dụng các kĩ năng đó một cách riêng lẻ.
Hầu hết những người thành công hầu như không bao giờ xuất sắc trong một kĩ năng riêng lẻ. Họ kết hợp nhiều kỹ năng lại với nhau, thậm chí ngay cả khi không có kĩ năng gì đặc biệt, nhưng bằng việc kết hợp chúng lại với nhau, họ khiến chúng trở nên độc đáo và khác biệt. Steve Jobs không phải là kỹ sư giỏi nhất, nhân viên bán hàng tốt nhất, nhà thiết kế hoặc nhà kinh doanh vĩ đại nhất thế giới. Nhưng ông chỉ cần tốt vừa đủ ở mỗi thứ, kết hợp chúng tại với nhau để tạo ra những kết quả còn vĩ đại hơn nhiều.
Đây chính là nguyên tắc cuối cùng bạn cần nhớ để tìm thấy đam mê trong mình: Kết hợp các kỹ năng vào một điều gì đó giá trị hơn. Hãy nhớ rằng, niềm đam mê đến từ sự thành công. Nếu sự kết hợp mới này giúp đạt được kết quả tốt hơn, đó có thể là niềm đam mê của bạn.
Một số lựa chọn khác
Tại sao đam mê lại quan trọng
Đam mê thực sự hấp dẫn. Khi đam mê đến từ niềm tin rằng bạn thật sự giỏi một điều gì đó, đó là cách chân thật nhất để nói rằng: “Tôi tuyệt vời theo cách riêng của mình!”.
Đam mê sẽ thuyết phục mọi người đi theo bạn. Đam mê sẽ thuyết phục mọi người tin vào bạn. Nhưng quan trọng hơn cả, niềm đam mê sẽ thuyết phục chính bản thân bạn. Đam mê là một cảm xúc đặc biệt nhằm làm cho bạn phát điên và làm việc một cách hăng say bởi bạn tin rằng mình có thể thay đổi và khuấy động được cả thế giới. Như tình yêu vậy, một cảm xúc rất đáng để bạn chiến đấu để đạt được nó.
Và cũng không khác gì so với tình yêu, chúng ta sẽ chẳng dễ dàng chịu khuất phục cái gọi là vận mệnh mà từ bỏ đam mê của riêng mình.
Nếu bạn vẫn chưa tìm thấy niềm đam mê của mình, hãy tạo ra những điều mới, dẫn đầu các xu hướng mới, và hình thành thêm nhiều sự kết hợp mới. Và đừng bao giờ ngừng tìm kiếm. Hãy cứ khát khao, hãy cứ dại khờ – Steve Jobs.
Bài gốc từ page Vagabond mình thấy hay nên copy lại để nghiền ngẫm sau này
Với bản tính xã hội thì trong mỗi chúng ta luôn có một cái mong muốn – nhu cầu – urge khuyên bảo – khuyên can – giúp đỡ những người xung quanh và thân cận. Cái này là bình thường, không có mới là (hơi) bất thường. Dùng từ “hơi” vì có vài cá nhân không may chứng kiến cảnh “cứu vật vật trả ơn, cứu nhân nhân trả oán” nên cái lòng từ đó bị diệt. Tạm không bàn sâu vào ý này.
Việc giúp đỡ có nhiều cấp và nhiều thể loại. Ở post này thì chỉ giới hạn ở việc khuyên bảo – chỉ dạy. Post góc nhìn cá nhân, không phải đúng cho hoàn toàn. Khi khuyên bảo chỉ dạy ai đó thì nên thoả mãn các yếu tố căn bản sau đây: tâm thế – thực tâm muốn giúp người đó, uy tín – năng lực cá nhân, khả năng nhìn ra rõ cốt lõi vấn đề, và phương pháp – cách thức rõ ràng để giúp cá nhân đó.
1 . Tâm thế
Vạn pháp duy tâm tạo. Đôi khi bạn có thể ngu, cùi, không có khả năng nhìn nhận vấn đề rõ ràng và không biết cách giải quyết nhưng chỉ cần bạn thành tâm thì lời nói cũng có tác dụng đôi phần (nhấn mạnh là đôi phần thôi).
Vấn đề là phần lớn chúng ta khi khuyên bảo ai thì chúng ta không làm cho họ mà chúng ta chỉ đơn giản là đang thỏa mãn cái tôi, thỏa mãn việc được tỏ ra thượng đẳng, bề trên, được lên lớp, được có cảm giác là mình đang làm một việc gì đó mang tính công đức, có lợi. Nói tóm lại thì nói cho sướng miệng.
Nhóm khuyên bảo thỏa mãn cái tôi này thường có một đặc điểm – vấn đề chính là: không muốn cải thiện bản thân nhưng muốn thế giới xung quanh họ tốt lên nên chiến lược hay nhất là đi khuyên người khác để thỏa mãn nhu cầu nội tâm thầm kín này (mà đến chính bản thân họ cũng không hay).
Thế nên mới có kiểu khuyên bâng quơ là: sao không cố (biết cách đâu mà cố), sao không đi học để giết bớt thời gian (học cái gì, để làm gì), sao không cất máy tính ra đường chơi (chơi gì, sân chơi ở đâu, chơi như thế nào). Hay có những trường hợp mang tính thẩm quyền ví dụ như cha mẹ – con cái thì sẽ có tình trạng ép buộc với tư duy: cấp dưới chỉ cần CỐ hơn thì mọi thứ sẽ tốt hơn. Tuy nhiên kiểu tư duy cố quá này chỉ khiến đối tượng trở nên dễ thành quá cố hơn.
Tóm lại là trước khi khuyên ai thì nên coi là mình muốn tốt cho họ hay sướng cho mình. Ví dụ tôi viết trang này xúi mấy feng này kia là tôi đang thỏa mãn cái tôi của tôi, tôi thấy sướng sướng trong người mà tôi không cần cố gắng thay đổi bản thân, nên mấy feng đọc cẩn trọng với tâm thế chưa được chuẩn này của tôi đôi khi sẽ làm tôi có xu hướng cài cắm thông tin lệch lạc vào đầu mấy feng. À tiện nói, tôi viết trang không có nhu cầu khuyên bảo ai cả, tôi viết để CHIA SẺ ý kiến, suy nghĩ của cá nhân tôi thôi. Thỉnh thoảng có vài post là tôi khuyên bảo chính tôi. Hehe. Nhưng chúng ta không phải là thánh nên cũng có thể trung hòa giữa việc sướng của bản thân khi khuyên ai đó. Ít nhất là biết mình làm cho mình thì sẽ giới hạn được nhiều cái. Bản thân xấu, biết bản thân xấu vẫn ổn hơn hẳn là xấu nhưng nghĩ mình đẹp. Giống như hôm nay mặc quần áo dính bùn thì biết né những chỗ cần sạch sẽ ra.
2 . Uy tín – năng lực cá nhân.
Tạm không bàn môi trường ảo vì môi trường ảo skip được cái này, dễ xạo chém gió cực kỳ. Này là nói khuyên ngoài đời.
Muốn chỉnh ai đó ngoài đời thì bạn phải làm được cái đó cái đã. Cái này nó là luật mang tính mặc định – common sense.
Bạn có em trai. Bạn không sống chuẩn mực đàng hoàng mà bạn khuyên nó, nói lắm nó còn đấm vào mặt bạn. Nhưng nếu bạn đủ chuẩn mực, ho nhẹ cái là nó cũng đã phục rồi. Và nếu cực kỳ chuẩn mực thì nó sẽ tự nhìn bạn mà điều chỉnh, đặc biệt là về mấy cái thiên về tính cách và xu hướng hành xử. Đặc biệt nếu bạn có thành tựu thật cân đo đong đếm được thì lời nói càng có giá trị. Còn về những cái kỹ – năng technical thì luật này cũng y chang. Bạn làm được đã thì bạn mới dễ chỉnh sửa chỉ bảo (này thiên về ý 4, lát xuống dưới chém sâu hơn).
Thế nên (ở đời thực) nếu bạn nói mà họ không nghe cho dù bạn có đầy đủ 4 yếu tố thì đôi khi là do uy tín cá nhân của bạn quá thấp.
3 . Khả năng cốt lõi nhìn ra vấn đề
Tôi thấy nhiều người hay khuyên sảng khuyên dai khuyên kiểu không có tâm khuyên cho vui miệng thì họ không muốn – không có khả năng – không muốn nghĩ để tìm ra cốt lõi vấn đề.
Lấy ví dụ một công thức khuyên bâng quơ:
Mày nên cố học – làm [cái abc] đó đi. (Nên)
Việc một cá nhân không muốn học – làm nó có vô vàn yếu tố bao gồm: tình trạng sức khỏe kém, có vấn đề về khả năng tập trung – mental, chương trình học không phù hợp, động lực học – làm, phương pháp học – làm,…
Hay một kiểu công thức khác:
Mày không nên làm – không nên theo đuổi – không nên có thói quen xấu [abc] đó nữa.
Việc một cá nhân không muốn từ bỏ một thứ gì đó nó cũng rất là phức tạp. Vì thường những cái đó có dính dáng khá là sâu xa đến các nhu cầu tâm – sinh lý (physiology). Bỏ một cái gì đó là cắt một cái sự thỏa mãn về nhu cầu đó, mà giống người thì bạn không thể không không đơn giản mà cắt một cái nhu cầu – thói quen của họ được. Phải nhìn rõ cái đó – có hệ thống tư duy để đề ra phương pháp thay thế. Ví dụ là muốn bỏ việc nghiện trà sữa – hay xiên bẩn thì nguyên nhân căn bản là do thực phẩm hàng ngày kém chất lượng nên không thỏa mãn được khẩu vị – nhu cầu dinh dưỡng nên phải đi ăn đồ có hương – vị nhân tạo mạnh để thỏa mãn (một phần) nhu cầu. Đôi khi người béo phì ăn uống vô độ lại là người bị thiếu chất. Hay kêu một cá nhân nào đó nên bỏ cái tính nóng giận cáu gắt thì nguyên nhân đôi khi cũng nhiều lắm. Nhưng có cái căn bản là trời nóng thì dễ bị cáu, giờ bỏ họ vào nơi mát mẻ nhiều cây xanh là họ dịu và dễ kiểm soát cảm xúc lại ngay.
Nói chung thì Nói sảng bâng quơ thì dễ chứ nhìn ra nguyên nhân cũng không dễ.
4 . Giải pháp – phương pháp
Thực ra thì bạn làm tốt cái thứ 3 là đã coi như gần xong cái thứ 4 rồi, hay cái thứ 4 này được coi là 3.5 thôi.
Ví dụ biết thói ăn bậy là do thiếu chất thì giờ giải pháp là cho ăn đồ có chất.
Nhưng biết cái xe hư và biết sửa xe thì cũng không phải là dễ.
Cái 3 đã khó, cái 4 còn khó hơn. Cái phương PHÁP này là cái ăn tiền (nghĩa đen) nên thường ít ai chịu dạy lắm.
Thường người đời tốt lắm thì chỉ tới cái thứ 3 là tốt lắm rồi. Hay có vài cái đơn giản kiểu như ví dụ đồ ăn thiếu chất thì chỉ cái thứ 4 luôn vẫn không sao.
Vài ví dụ:
Biết nó không học được là do có yếu tố về tâm lý, vậy giờ giải quyết sao?
Biết nó không chịu làm cái đó vì có tính cách đó, giờ deal như thế nào?
Biết nó không chịu học vì thiếu động lực, giờ nên làm gì để tạo động lực?
Biết đời nó nát do có tính xấu đó thì nên làm gì để nó hết tính xấu đó? Nói miệng kêu “thôi bạn ơi, bớt xấu tính đi”. Giang sơn dễ đổi bản tính khó dời, sửa tính, đặc biệt là tính xấu là cực khó.
Thường thì những người sẽ chỉ bạn PHÁP là mentor, sư phụ, một người cha, một người anh có đầy kinh nghiệm sống và có ý tốt với bạn.
Nếu bạn muốn khuyên ai mà đủ 3 cái trên mà thiếu cái ý 4 này thì đôi khi cũng phản tác dụng. Biết rồi sao, what’s next?
Cơ mà ít ra thì bạn đủ 3 cái đầu mà chưa chuẩn cái thứ 4 thì cũng giúp người được khuyên bảo hạn chế được rất nhiều cái xấu, sự tổn hạn với cá nhân họ. Cũng là tốt lắm rồi.
—-
Viết post này để bạn có nhận thức rõ hơn việc thành tâm khuyên bảo – chỉ dạy nó khó và đòi hỏi tấm lòng đến mức nào để bạn biết ơn về họ hơn. Và hi vọng post này giúp bạn có nhận thức hệ thống hơn ổn hơn để khuyên bảo con cháu em trong nhà, không bị mắc vài lỗi căn bản để bị phản tác dụng. Đôi khi việc nhìn máu thịt của mình tự hủy nó là một cái niềm đau rất âm ỉ.
Hay nếu bạn được vào vai nghe khuyên bảo mà người khuyên bảo chỉ thỏa mãn được cái số 1 là thành tâm thì bạn cũng không khó chịu mà thầm cảm kích rằng vẫn còn người tốt, có lòng với mình. Hay nếu tệ nhất người khuyên bạn chẳng thỏa mãn được điều kiện nào thì bạn cũng biết là họ không cố ý mà chỉ do tập khí của họ để mà tha thứ, không để bụng, vì chính khi thứ tha – là khi được tha thứ.
Bạn có biết công ty nào có thể bán được từ sách, đồ chơi, quần áo, đồ điện tử, thực phẩm cho đến thuốc, xe hơi, máy bay không người lái và thậm chí cả tên lửa không? Một công ty có thể cung cấp cho bạn những dịch vụ từ giao hàng nhanh, xem phim, nghe nhạc, đọc sách, chơi game cho đến lưu trữ dữ liệu, phân tích dữ liệu, trí tuệ nhân tạo và máy học không?
Câu trả lời cho tất cả những câu hỏi trên là Amazon – một trong những công ty lớn nhất và thành công nhất thế giới về thương mại điện tử, công nghệ đám mây, truyền thông kỹ thuật số và trí tuệ nhân tạo. Amazon được thành lập vào năm 1994 bởi Jeff Bezos với ý tưởng bán sách trực tuyến, sau đó mở rộng sang nhiều lĩnh vực khác nhau. Amazon có sứ mệnh là “trở thành công ty có khách hàng hài lòng nhất trên thế giới” và tầm nhìn là “đưa mọi sản phẩm có thể bán được lên internet”. Amazon thành công đến thế là nhờ vào việc họ kiên định theo đuổi những giá trị cốt lõi mà họ đã đặt ra ngay từ những ngày đầu, một trong số đó là Văn hóa “Day 1”.
Vậy văn hóa “Day 1” là gì và tại sao nó lại quan trọng đối với sự thành công của Amazon? Hãy cùng tìm hiểu trong bài viết này.
1. Văn hóa “Day 1” là gì?
Văn hóa “Day 1” là một triết lý kinh doanh được Jeff Bezos, người sáng lập Amazon, đề ra trong lá thư gửi cổ đông năm 1997. Ông nói rằng Amazon phải luôn giữ được tinh thần của ngày đầu tiên (Day 1) – ngày mà công ty còn non trẻ, ham học hỏi, dám thử thách và không ngừng đổi mới. Nếu không, công ty sẽ rơi vào ngày thứ hai (Day 2) – ngày mà công ty bị đình trệ, lạc hậu và thiếu sáng tạo. Đây là những gì ông viết trong lá thư:
“Day 2 is stasis. Followed by irrelevance. Followed by an excruciating, painful decline. Followed by death. And that is why it is always Day 1.”
Tạm dịch: “Ngày 2 là sự trì trệ. Tiếp theo là sự vô nghĩa. Tiếp theo là sự suy giảm đau đớn, khổ sở. Tiếp theo là cái chết. Và đó là lý do tại sao nó luôn là Ngày 1.”
Vậy “Day 1” có ý nghĩa gì? Day 1 là một tư duy khởi nghiệp, luôn coi mình như một người mới vào nghề, chưa biết gì cả nên phải học hỏi, trau dồi liên tục, không ngừng sáng tạo và tìm tòi. Với một tư duy luôn lắng nghe, hiểu và phục vụ khách hàng tốt nhất có thể, không để cho đối thủ có cơ hội cạnh tranh hay quy trình nội bộ chi phối. “Day 1” là một tư duy thử nghiệm, luôn dám chấp nhận rủi ro, không sợ thất bại, biết rút kinh nghiệm và cải tiến. Với tư duy luôn đổi mới và theo kịp xu hướng thời đại, khai phá ra những cơ hội mới và tạo ra những sản phẩm và dịch vụ mang lại giá trị cho khách hàng và xã hội.
Theo Jeff Bezos, để duy trì văn hóa “Day 1”, Amazon phải luôn tuân theo bốn nguyên tắc sau:
Tập trung vào khách hàng, không phải đối thủ cạnh tranh.
Chấp nhận rủi ro, không sợ thất bại.
Thử nghiệm nhanh, không mắc kẹt trong quy trình.
Học hỏi liên tục, không ngừng đổi mới.
Văn hóa “Day 1” là một tư duy khác biệt, luôn đặt khách hàng làm trung tâm, không ngại thay đổi, thích ứng và phát triển. Văn hóa “Day 1” giúp Amazon luôn đi trước thời đại, khai phá ra những cơ hội mới và tạo ra những sản phẩm và dịch vụ mang lại giá trị cho khách hàng và xã hội. Để trở nên thành công khác biệt, mỗi ngày ở Amazon đều phải là ngày thứ nhất (Day 1).
2. Văn hóa “Day 1” giúp Amazon bứt phá như thế nào?
Trong hơn 25 năm hoạt động, Amazon đã chứng minh rằng văn hóa “Day 1” là kim chỉ nam cho sự bứt phá ngoạn mục của công ty. Dưới đây là một số ví dụ về cách Amazon áp dụng văn hóa “Day 1” để tạo ra những sản phẩm và dịch vụ đột phá:
Kindle: Là một trong những sản phẩm đầu tiên của Amazon trong lĩnh vực truyền thông kỹ thuật số, Kindle là một máy đọc sách điện tử cho phép người dùng tải, lưu trữ và đọc hàng triệu cuốn sách, tạp chí và báo. Kindle được ra mắt vào năm 2007 sau nhiều năm nghiên cứu và phát triển bí mật. Kindle đã tạo ra một cuộc cách mạng trong ngành xuất bản và đọc sách, giúp khách hàng tiết kiệm thời gian, tiền bạc và không gian. Kindle cũng là một minh chứng cho sự tập trung vào khách hàng của Amazon, khi công ty đã lắng nghe và hiểu được nhu cầu của người yêu sách.
Prime: Là một dịch vụ thành viên ưu đãi của Amazon, cho phép người dùng nhận được nhiều lợi ích như giao hàng miễn phí, xem phim, nghe nhạc, đọc sách và chơi game trực tuyến. Prime được ra mắt vào năm 2005 với mục tiêu tăng sự gắn kết của khách hàng với Amazon. Prime đã thu hút hàng triệu người dùng trên toàn thế giới và tạo ra một nguồn doanh thu lớn cho công ty. Prime cũng là một minh chứng cho sự chấp nhận rủi ro của Amazon, khi công ty đã đầu tư nhiều tiền vào việc cải thiện dịch vụ giao hàng và nội dung giải trí mà không biết chắc chắn sẽ có lợi nhuận hay không.
AWS: Là viết tắt của Amazon Web Services, là một nền tảng điện toán đám mây cho phép người dùng thuê các máy chủ, lưu trữ dữ liệu, phân tích dữ liệu, trí tuệ nhân tạo và máy học từ xa. AWS được ra mắt vào năm 2006 sau khi Amazon nhận ra rằng công ty có thể sử dụng các tài nguyên thừa của mình để cung cấp cho các doanh nghiệp khác. AWS đã trở thành một trong những dịch vụ điện toán đám mây hàng đầu thế giới và là nguồn thu nhập chính của Amazon.
Đây chỉ là một số ví dụ trong số rất nhiều sản phẩm và dịch vụ đột phá của Amazon. Tất cả đều chứng tỏ rằng văn hóa “Day 1” là động lực để Amazon luôn tiên phong, sáng tạo và thành công.
3. Chúng ta có thể học được gì từ văn hóa “Day 1” của Amazon?
Văn hóa doanh nghiệp là yếu tố quyết định cho sự phát triển và thành công của một công ty. Và không có ví dụ nào minh họa rõ hơn cho điều này hơn là văn hóa “Day 1” của Amazon – một trong những công ty lớn nhất và có ảnh hưởng nhất thế giới. Vậy văn hóa “Day 1” là gì và chúng ta có thể học được gì từ nó?
Thứ nhất, trong văn hóa “Day 1” của Amazon, đòi hỏi sự kiên định và sẵn lòng thay đổi. Doanh nghiệp luôn tiếp tục đương đầu với thách thức và sẵn lòng thay đổi cách làm việc khi cần thiết. Sự linh hoạt và tinh thần thích ứng trong văn hóa này cho phép Amazon nhanh chóng đáp ứng với sự biến đổi của thị trường và sự thay đổi trong nhu cầu của khách hàng.
Thứ hai, văn hóa “Day 1” đề cao sự đam mê và tận tâm. Nhân viên Amazon được khuyến khích hết mình trong công việc và tận tâm với mục tiêu đem lại sự hài lòng cho khách hàng. Sự cam kết và đam mê này giúp tạo ra môi trường làm việc năng động, nơi mà mọi người cùng nhau làm việc để đạt được những mục tiêu lớn lao và mang lại thành công cho doanh nghiệp.
Cuối cùng, văn hóa “Day 1” thúc đẩy sự sáng tạo và dám nghĩ dám làm. Amazon coi việc đầu tư vào năng lực sáng tạo là cực kỳ quan trọng và luôn khích lệ nhân viên tìm kiếm cách tiếp cận vấn đề một cách mới mẻ và đột phá. Văn hóa này gợi lên tinh thần, khám phá, và không ngừng nỗ lực để đưa ra những giải pháp tối ưu cho khách hàng và công ty.
Tóm lại, văn hóa “Day 1” của Amazon là một bài học quý giá về tầm quan trọng của việc xây dựng văn hóa doanh nghiệp. Điều này giúp tạo ra môi trường làm việc tích cực, khuyến khích sự sáng tạo và tạo ra lợi thế cạnh tranh cho doanh nghiệp. Việc học hỏi và áp dụng những yếu tố cốt lõi trong văn hóa “Day 1” này có thể giúp chúng ta xây dựng và duy trì một doanh nghiệp thành công, cuốn hút và bền vững trong thế giới kinh doanh ngày nay.